Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2020

Αποσπάσματα από το δοκίμιο: ΑΠΟΛΛΩΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΟΣ ΣΤΙΣ ΒΑΣΕΙΣ

 


Θεός, Ναός, Τόπος «Παν ο Μέγας Τέθνηκεν» Ιεροτελεστία του Έαρος:

 Ο Παν είναι στο πρωτοπελασγικό υπόστρωμα ο Μέγας Ποιμήν και Θηρευτής, Όρειος θεός, Γονιμοποιός., Ο Χρόνος κυκλούται σε περιόδους《...》 Η προφανής περιοδικότητα ημερονυκτίου, σεληνιακού μηνός, ηλιακού έτους συναρτάται προς τον κύκλο της ζωής και του θανάτου, εκφράζει την ουσία του γίγνεσθαι, αφορά στη γέννηση, την τροφή και ανάπτυξη, τον θάνατο ζώων και φυτών, και στον ίδιο τον κόσμο ως οργανικό όλον. Η περιοδικότητα του Ενιαυτού προπάντων, που παρέχει τον ρυθμό στη γέννηση, ανάπτυξη και φθορά των έμβιων όντων, είχε τον λατρευτικό της συμβολισμό στα Μυστήρια της Γέννησης και στα Μυστήρια του Θανάτου και της Ανάστασης του Νεαρώδους Αρσενικού.《...》 Η μαστίγωση του Πανός ως Γονιμοποιού Αρχής δείχνει προς την Αναγεννητική του λειτουργία. Το Πάθος δεν είναι τιμωρία (μόνον), είναι (και) Διέγερση γονιμότητας και Επανέγερση δημιουργίας και πρόκληση Ανάστασης. Η Ανάσταση κάθε χρόνο της Φύσης προϋποθέτει και προέρχεται από το Πάθος. Το γίγνεσθαι ως φανέρωση της πλησμονής του Είναι χρειάζεται το γίγνεσθαι ως πάθος και διαμελισμό και οδύνη της εν κόσμω ύπαρξης – το χρειάζεται όπως το ενάντιο χρειάζεται το ενάντιο και έτερον και ταυτό του στην παλίντονο αρμονία, όκωσπερ τόξου και λύρης. 《...》 Αφήγηση του Πλουτάρχου "Η γη μας γη των άφθαρτων αερικών και ειδώλων, πασίχαρος και υπέρτατος θεός μας είναι ο Απόλλων. Στα εντάφια λευκά σάβανα γυρτός ο Εσταυρωμένος είν' ολόμορφος ’δωνις ροδοπεριχυμένος. Η αρχαία ψυχή ζή μέσα μας αθέλητα κρυμμένη` ο Μέγας Παν δεν πέθανε, όχι` ο Παν δεν πεθαίνει!" -Κωστής Παλαμάςα του θανάτου του Πανός." 《Όσο για το ζήτημα αν πεθαίνουν οι δαίμονες, άκουσα μια ιστορία από έναν άνθρωπο που δεν ήταν ούτε άφρονας, ούτε απατεώνας. Ο πατέρας του Αιμιλιανού του ρήτορα, που και κάποιοι από εσάς τον έχετε ακούσει, λεγόταν Επιθέρσης. Ήταν δάσκαλος γραμματικής και ζούσε στην ίδια πόλη με μένα. Αυτός μου είπε ότι κάποτε έκανε ένα ταξίδι στην Ιταλία και επιβιβάστηκε σ'ένα πλοίο που κουβαλούσε εμπορεύματα και πολλούς επιβάτες. Είχε φτάσει το βράδυ, κοντά στις νήσους Εχινάδες είχε πέσει ο άνεμος και το πλοίο βρισκόταν πιά κοντά στους Παξούς. Οι περισσότεροι επιβάτες ήταν ξύπνιοι, και πολλοί συνέχιζαν να πίνουν έχοντας τελειώσει το δείπνο τους. Ξαφνικά ακούστηκε μια φωνή από τους Παξούς που καλούσε δυνατά κάποιον Θαμούντα, πράγμα που προξένησε έκπληξη. Ο Θαμούς ήταν ο Αιγύπτιος πηδαλιούχος του πλοίου, που όμως το όνομά του δεν το γνώριζαν οι περισσότεροι επιβάτες. Η άγνωστη φωνή τον κάλεσε δύο φορές κι εκείνος έμεινε σιωπηλός, την τρίτη φορά όμως αποκρίθηκε. Εκείνος που τον φώναζε δυνάμωσε τη φωνή του και είπε: "Όταν περάσεις από το Παλώδες, να αναγγείλεις ότι ο μέγας Παν πέθανε".》 ""'ὁπόταν γένῃ κατὰ τὸ Παλῶδες, ἀπάγγειλον ὅτι Πὰν ὁ μέγας τέθνηκε."" Το αίτημα της μυστηριακής εντολής ικανοποιήθη. Το πλοίο παρέπλευσε το Παλώδες εν νηνεμία και γαλήνη. Ο Θαμούς εξεφώνησε τη ρήση: «ο Μέγας Παν τέθνηκεν». Ωκεανός από φωνές εξ αφανούς συνήχησαν σε ένα μέγα στεναγμό αναμεμιγμένο με θαυμασμό. Τα πνεύματα της φύσης θλίβονται και θαυμάζουν ταυτόχρονα τον θάνατο του Μεγάλου Θεού, τον οιωνό της Μεγάλης Ανάστασης. Ο Παν πάσχει ίνα αναστήσει τον Κόσμο των Φαινομένων του γίγνεσθαι. Είναι ο Νεαρώδης Ισχυρός που σηκώνει στους ώμους του το φορτίο της ύπαρξης, που στηρίζει τον Κόσμο των Φαινομένων, που διαμελιζόμενος ο ίδιος υποστασιοποιεί και συνέχει τον διαστατικό διαμερισμό της αιωνιότητας στον χρόνο, που εδράζει στο είναι τη συνέχεια του γίγνεσθαι. 



"Η γη μας γη των άφθαρτων
αερικών και ειδώλων,
πασίχαρος και υπέρτατος
θεός μας είναι ο Απόλλων.
Στα εντάφια λευκά σάβανα
γυρτός ο Εσταυρωμένος
είν' ολόμορφος ’δωνις
ροδοπεριχυμένος.
Η αρχαία ψυχή ζή μέσα μας
αθέλητα κρυμμένη`
ο Μέγας Παν δεν πέθανε,
όχι` ο Παν δεν πεθαίνει!"

-Κωστής Παλαμάς

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΕΘΝΟΟΙΚΟΤΟΠΙΚΑ, Βασίλης Νιτσιάκος

 [...] Κατά κανόνα, οι βοσκότοποι περιελάμβαναν εκτάσεις, μεγάλες ή μικρές, οι οποίες κι αυτές είχαν τα δικά τους στοιχεία για τη διατροφή τ...