Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2020

Τα γεφύρια στην λαϊκή και δημοτική παράδοση




Τα επιβλητικά μονότοξα και πολύτοξα πέτρινα γεφύρια του Ασπροποτάμου έργα μεγάλα και δύσκολα για την εποχή τους, ακόμα και σήμερα προκαλούν τον θαυμασμό και την περιέργειά μας. Οι απλοί άνθρωποι που πάντα στέκονται με δέος μπροστά σε κάθε μεγάλο κατασκεύασμα, δεν ήταν δυνατόν να δεχθούν πως κάποιοι όμοιοί τους μπόρεσαν να χτίσουν τούτα τα γεφύρια, χωρίς τη βοήθεια κάποιας ανώτερης δύναμης. Μία δύναμη που έπρεπε να την εξευμενίσουν, θυσιάζοντας προς τιμήν της κάτι πολύτιμο. Γι᾽ αυτό και η λαϊκή μυθοπλασία θέλει ανθρωποθυσία στο θεμελίωμά της.

Πᾶν ,Τέλλος Ἄγρας

  

Σώπα! Ὧρες-ὧρες, δὲν ἀκοῦς, βαθιὰ ἀπ᾿ τὸ περβόλι; Θρηνοῦν οἱ ἀγροτικοὶ θεοὶ τὴν πράσινή τους σκόλη, γιὰ εἶν᾿ οἱ φλογέρες ποῦ γλυκὰ λαλοῦν ἡ μιὰ στὴν ἄλλη; (Στὶς στέρνες εἶναι ἡ ὄψη σου, Χινόπωρο, καὶ πάλι!) Ὡστόσο χτὲς -ἡ ξαστεριὰ δὲ μ᾿ εἶχε ξεπλανέσει- τὸν εἶδα: δρόμο γύρευε στῶν ἀμπελιῶν τὴ μέση: τὸ μαδημένο του ἔτρεμε στὴ ράχη τὸ τομάρι, κι ἐστάθη· ἀπάνω χάραζε καλόβουλο φεγγάρι. Ξάφνω, τ᾿ αὐτὶ ἔστησε μακριά, στὴν αὔρα ποὺ διαβαίνει, μ᾿ ἀκοὴ καὶ μάτια μίαν ἠχὼ ζητώντας νεκρωμένη. Ἦταν ἡ ὥρα ποὺ ἡ νυχτιὰ στὴν παγωνιὰ μουδιάζει. Κι εὐτὺς τὴ σύριγγά του ἁρπάει, στὰ χείλη του τὴ βάζει... Παράτονος, μὰ γλυκερός, μῖσος πνιχτὸ στὰ γέλια, ὁ ξωτικὸς σκοπὸς κακὸ φυσοῦσε ἀπὸ τ᾿ ἀμπέλια, γοερὸς σκοπός, καὶ σκόρπισεν ἄγνωρη ἀνατριχίλα... Μὰ νὰ χορέψουν σήκωσε τὰ πεθαμένα φύλλα!

Homo modernus


Το πορτραίτο του σύγχρονου κόσμου σύμφωνα με τον Evola και τον Davila. 

 Η πρόοδος φυσικά, έχει επέλθει στο υλικό πεδίο, έχοντας βελτιώσει αξιοσημείωτα τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων. Παρ' όλ' αυτά, το τίμημα που έπρεπε να πληρώσουμε για αυτά είναι η "πνευματική μιζέρια" και όπως συμπεραίνει ο Gomez " το κόστος της προόδου είναι η παροχή του πλήθους των ανόητων". Όταν υπάρχει δράση, η αντίδραση πρέπει να είναι η απάντηση. Η τεχνική πρόοδος ως εκ τούτου είναι ένα δίκοπο μαχαίρι.

Henry Thoreau,  «Γιατί πήγα να ζήσω σε μια καλύβα στο δάσος» 

 






Έχουμε ανάγκη το τονωτικό της άγριας φύσης – να τσαλαβουτήσουμε κάποιες φορές σε βάλτους όπου παραμονεύει ο νυχτοκόρακας και η αγριόκοτα, να ακούσουμε το βροντερό κρώξιμο της βαλτομπεκάτσας· να μυρίσουμε το σπαθόχορτο που θροΐζει στον άνεμο, στα μέρη όπου μονάχα τα πιο άγρια και μοναχικά πουλιά χτίζουν τις φωλιές τους, εκεί όπου το κουνάβι σέρνεται με την κοιλιά στο έδαφος. Ενώ επιθυμούμε με όλη μας την ψυχή να εξερευνήσουμε και να μάθουμε τα πάντα, την ίδια στιγμή απαιτούμε να μείνουν τα πάντα μυστηριώδη και ανεξερεύνητα, να είναι απείρως άγριες η στεριά και η θάλασσα, αχαρτογράφητες και ακατανόητες και οι δυο τους, αφού δεν είναι σε θέση ο άνθρωπος να τις εξιχνιάσει. Τη Φύση δεν τη χορταίνουμε ποτέ μας. Εκείνες τις μέρες η αργία ήταν για μένα η πιο ελκυστική και παραγωγική μορφή εργασίας. Πολλά ήταν τα πρωινά που εξαφανιζόμουν, προτιμώντας να περνώ με τον τρόπο αυτό τις πιο πολύτιμες ώρες της ημέρας. Ήμουν πλούσιος τότε, όχι σε χρήμα αλλά σε ηλιόλουστες ώρες και καλοκαιριάτικες ημέρες και τις ξόδευα απλόχερα. Και δε μετανιώνω που δε σπατάλησα περισσότερο καιρό στο εργαστήρι ή στην έδρα του δασκάλου. Όμως από τότε που έφυγα μακριά από τις όχθες αυτές, οι ξυλοκόποι ενέτειναν το καταστροφικό τους έργο κι έτσι για πολλά χρόνια δε θα μπορώ πλέον να περιπλανιέμαι μέσα στα πυκνά δάση που υπήρχαν κάποτε εδώ, σταματώντας πού και πού στα λιγοστά ξέφωτα από τα οποία μπορούσες να διακρίνεις την επιφάνεια της λίμνης. Η Μούσα μου δικαιολογείται να σωπαίνει από εδώ και πέρα. Πώς να περιμένεις από τα πουλιά να τραγουδήσουν όταν έχουν χαθεί τα περιβόλια τους;

Carl Jung στα απομνημονεύματα του "αναμνήσεις, όνειρα, στοχασμοί"


《Η ζωή του ανθρώπου είναι ένα αβέβαιο πείραμα, θεωρείται ποσοτικά ένα κολοσσιαίο φαινόμενο. Είναι τόσο εφήμερη και τόσο ανεπαρκής που είναι κυριολεκτικά είναι θαύμα ότι το ότι κάτι σαν και αυτή δύναται να ζήσει και να αναπτυχθεί. Μου προκάλεσε εντύπωση και θαυμασμό όταν ήμουν φοιτητής ψυχιατρικής, καιρό πριν το γεγονός ότι δεν πέθανα πρόωρα. Η ζωή, μου φαινόταν πάντα σαν ένα φυτό που ζει στο ρίζωμα του. Η πραγματική του ζωή είναι αόρατη, κρυμμένη στο ρίζωμα. Το τμήμα του που είναι ορατό πάνω από το έδαφος, διαρκεί ένα μονάχα καλοκαίρι. Μετά μαραίνεται ,είναι μια εφήμερη εμφάνιση. Όταν στοχαστούμε την αέναη ύπαρξη και την εξαφάνιση της ζωής και των πολιτισμών, δεν μπορούμε να αποδράσουμε από την εντύπωση του απόλυτου τίποτα. Ωστόσο δεν έχασα ποτέ την αίσθηση ότι κάτι ζει και αντέχει δια μέσω των αιώνιων αλλαγών. Αυτό που βλέπουμε είναι μόνο το μπουμπούκι που χάνεται. Εντούτοις ,το ρίζωμα παραμένει.》

Δαίμονες, το ταξίδι στην Ελλάδα -Martin Heidegger

  



 《Τις ώρες που μείναμε στον ιερό τόπο είχε αυξηθεί σηµαντικά το πλήθος των επισκεπτών παντού κόσμος φωτογραφιζε. Ῥιχνουν τη μνήμη τοὺς στην τεχνικά παραγόμενη εικόνα. Εγκαταλείπουν ανυποψίαστοι τη γιορτή της σκέψης που δεν γνωρίζουν. Ψηλά πάνω από την άκρη της πλαγιάς ορθώνονταν γεµάτες ἔπαρση μεγάλες ανολοκλήρωτες οικοδομές σύγχρονων ξενοδοχείων.

Η αγέλαστος πέτρα

 






               https://youtu.be/OOHoRsYaBH0


H Αγέλαστος Πέτρα (2000) είναι ένα ντοκιμαντέρ από τον σκηνοθέτη Φίλιππο Κουτσαφτή. Το κυρίως θέμα της ταινίας είναι η Ελευσίνα. Τα γυρίσματα της ταινίας διήρκεσαν 10 χρόνια. Η ταινία ακολουθεί τις ζωές ορισμένων κατοίκων της Ελευσίνας. Καθημερινοί, απλοί άνθρωποι παρελαύνουν μπροστά από τον φακό απαθανατίζοντας έτσι το κομμάτι της Ελευσίνας που κρατάνε μέσα τους. Η ταινία βραβεύτηκε με το Βραβείο Κοινού στο 41ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης


Η ονομασία αγέλαστος πέτρα παραπέμπει σε ένα βράχο στην Ελευσίνα. Ο τόπος αυτός θεωρείτο ιερός διότι σύμφωνα με την παράδοση η Δήμητρα κάθησε εδώ για να ξαποστάσει και να μοιρολογήσει την κόρη της Περσεφόνη που την άρπαξε ο Πλούτωνας. Ο Όττο Ρούμπενζον υποστήριζε την άποψη ότι η «αγέλαστος πέτρα» αποτελείτο από σειρά τριών βράχων που έδειχναν την είσοδο μιας σπηλιάς που θεωρείτο ότι ήταν μία από τις εισόδους για τον κάτω κόσμο. Οι τρεις βράχοι συνοδεύονταν και από τρεις πηγές νερού, τις Ανθίων, Πανθίων και Καλλίχρονον.

Σκέψεις για τον βιομηχανικό πολιτισμό

 "Η αγροτική ευημερία εξευγενίζει. Η βιομηχανική ευημερία εκχυδαΐζει."

 -Nicolás Gómez Dávila. 


 《 Αν ήταν δυνατόν να καταργηθούν οι μηχανές και να αποκατασταθούν οι παλιές τέχνες με όλα τα στοιχεία επιδεξιότητας και αξιοπρέπειας που ενέχουν, το «εργατικό πρόβλημα» θα έπαυε να υφίσταται. Αυτό αληθεύει ακόμα και για τις καθαρά υπηρετικές λειτουργίες ή για τις λίγο-πολύ ποσοτικές ασχολίες, απλώς γιατί οι μηχανές είναι οι ίδιες απάνθρωπες και αντ'ι-πνευματικές. Οι μηχανές σκοτώνουν όχι μόνο την ψυχή του εργάτη, αλλά την ψυχή καθαυτή, και γι’ αυτό επίσης την ψυχή του εκμεταλλευτή. Η συνύπαρξη εκμεταλλευτή και εργάτη είναι αδιαχώριστη από τη μηχανοποίηση. Οι τέχνες, λόγω της ανθρώπινης και πνευματικής ποιότητάς τους, προφυλάσσουν από αυτήν την χονδροειδή λύση. Η μηχανοποίηση του κόσμου, τελικά, σημαίνει τον θρίαμβο του υπολογιστικού και πανούργου σιδηρού εμπορίου. Είναι η νίκη του μετάλλου πάνω στο ξύλο, της ύλης πάνω στον άνθρωπο, της πονηριάς πάνω στην ευφυΐα.》

 -ΚΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΦΥΛΕΣ FRITHJOF SCHUON. 


 *Φωτογραφίες από χωριά των Αγράφων.





Απόσπασμα από το δοκίμιο: "Εθνισμός και κοινοτισμός"

 



 Η κοινότητα δεν είναι νεοελληνική εφεύρεση. Κατοίκησε μέσα στις πρωτεϊκές γηγενείς νοοτροπίες, φώλιασε μέσα στο χώρο της τραγωδίας και του ναού. Δίχως την ανάγνωση του Νίτσε και του Χάιντεγκερ είναι αδύνατη η ανάδυση της αλήθειας του ελληνικού κόσμου και της άμεσης συσχέτισης της δημιουργίας του πολιτικού ως κοινότητας με την αισθητική και το ιερό.

ΕΘΝΟΟΙΚΟΤΟΠΙΚΑ, Βασίλης Νιτσιάκος

 [...] Κατά κανόνα, οι βοσκότοποι περιελάμβαναν εκτάσεις, μεγάλες ή μικρές, οι οποίες κι αυτές είχαν τα δικά τους στοιχεία για τη διατροφή τ...