{...} Για παράδειγμα, όπως πίστευε ο Άνταμ Σμιθ, η πρώτη προυπόθεση για έναν κόσμο ελευθερίας, ευημερίας και ειρήνης -από τη στιγµή που είναι δομημένος γύρω από το «υπέροχο εμπόριο» και τα «ανθρώπινα δικαιώματα» είναι ακριβώς η σταδιακή εξάλειψη όλων των υπαρκτών πράξεων διακανονισμού, δηλαδή όλων εκείνων των θεσμικών και εθιμικών εμποδίων που, κατά τα λεγόμενά του, «εμποδίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία της εργασίας και των κεφαλαίων, τόσο από τη μια θέση εργασίας στην άλλη όσο από τη μία περιοχή στην άλλη». Προφανώς δε, με αυτή τη μοναδική παγκοσμιοποιητική προυπόθεση, το «αόρατο χέρι» της ελεύθερης αγοράς επιτρέπει να λειτουργήσει το σύστημα της προσφοράς και της ζήτησης. Σε αυτή την περίπτωση, είναι φανερό ότι το ριζικό ξερίζωμα των ατόμων και η συστηματική απαξίωση όλων των μορφών ιστορικής και πολιτισμικής ταυτότητας, που τους συνδέουν συναισθηματικά με ένα παρελθόν, με τόπους ή με ανθρώπους (με άλλα λόγια, η εσωτερίκευση από τον καθένα της άνευ όρων «ευελιξίας» και της γενικευμένης γεωγραφικής και επαγγελµατικής κινητικότητας)", αργά ή γρήγορα, αποκαλύπτεται σαν αυτό που ουσιαστικά είναι: δηλαδή, η μείζων κατηγορική επιταγή του νέου καπιταλιστικού τρόπου ζωής, και ως εκ τούτου η υπέρτατη αλήθεια κάθε υπαρκτού φιλελευθερισμού. Για να πεισθεί κανείς, αρκεί να φυλλομετρήσει τα «απόρρητα» έγγραφα του µεγάλου κεφαλαίου (ή των πολυάριθμων δεξαμενών σκέψης που διαθέτει) ή -ελλείψει αυτών να βυθιστεί στην πιο προσβάσιµη, και πολύ πιο αφελή, φιλολογία του «νέου κοινωνικού κινηματος» και των «νέων ριζοσπαστικών συµπεριφορών». Αλλά αυτή η «απώλεια των δεσμών Της Κοινότητας και της γειτονιάς» (Μάικλ Ιγνάτιεφ) εκφράζει, χωρίς αμφιβολία, μια από τις πιο καταστροφικές και πιο απανθρωποποιητικές πτυχές του φιλελεύθερου προγράμματος. Γι, αυτό δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε ότι το πνευματικό κέντρο βάρους όλων των ηθικών αντιρρήσεων του πρωτοεμφανιζόμενου σοσιαλισµού υπήρξε, ευθύς εξ αρχής, η ριζική απόρριψη ενός κόσμου θεµελιωμένου -στο όνοµα της «ατομικής ελευθερίας» και των «ανθρώπινων δικαιωμάτων»στον εξαντλητικό ανταγωνισμό όλων με όλους (που ο Ουελμπέκ χαρακτήρισε τόσο εύστοχα ως την «επέκταση του πεδίου της µάχης»), στην εγωιστική υπεροχή του «καλώς εννοούμενου συμφέροντος» (που υποκαθιστά την τέχνη του βίου με την επιστή μη του υπολογισμού) και στη συνεπακόλουθη συρρίκνωση των ανθρώπινων όντων στην κατάσταση «απομονωμένων ατόμων χωρίς συνείδηση της ταυτότητάς τους ως είδους» Στην πράξη, μόνο μετά τον 20" αιώνα (όταν η φιλελεύθερη λογική -ωθούµενη πάντα από την ανάγκη να ανακαλύψει νέες «αγορές»θα οδηγήσει σταδιακά στη δημιουργία μιας «καταναλωτικής κοινωνίας», βασισμένης στον δανεισμό, στην προγραμματισμένη απαξίωση των προϊόντων και την προπαγάνδα της διαφήμισης), το καπιταλιστικό σύστηµα οριστικά απελευθερωμένο πια από όλους τους αρχικούς ιστορικούς συμβιβασμούς του με τις δυνάμεις του Παλαιού Καθεστώτοςθα αρχίσει πραγματικά να ενσαρκώνεται σε έναν ιδιαίτερο και απολύτως «σύγχρονο» τρόπο ζωής. Τρόπο ζωής κινητικό και «χωρίς ταμπού», του οποίου η mainstream κουλτούρα και η Θρησκεία της τεχνολογικής προόδου συνιστούν, σήμερα, το απαραίτητο πνευματικό συμπλήρωμα. Τότε -και μόνο τότε το πρόταγμα μιας αέναης συσσώρευσης του κεφαλαίου (ή, αν προτιμά κανείς τον πιο «ουδέτερο» όρο που έχουν υιοθετήσει οι σύγχρονοι ιδεολόγοι, µιας απεριόριστης «ανάπτυξης») θα μπορέσει να απελευθερώσει σταδιακά όλο το καταστροφικό δυναμικό του, τόσο στο ψυχολογικό και ηθικό πεδίο όσο και στο οικολογικό. Γινόμενο επιτέλους για τον εαυτό του αυτό που ήταν καθεαυτό από την αρχή -ιστορική μεταμόρφωση που θα εγκαινιαστεί από τα µέσα της δεκαετίας του ’20, στις Ηνωμένες Πολιτείες, και στη δεκαετία του ’50, στη γηραιά Ευρώπη-, το αναπτυγμένο καπιταλιστικό σύστημα πρόσφερε έτσι την πιο εντυπωσιακή επιβεβαίωση των προβλέψεων που, από την εποχή των Σισµόντι, Φουριέ και Πιερ Λερού, είχαν τροφοδοτήσει διαισθητικά τη σοσιαλιστική κριτική του προηγούμενου αιώνα. Μένει να ασχοληθούμε με ένα τελευταίο ερώτηµα. Το γεγονός ότι καταγγέλλουµε -στον απόηχο αυτής της αναντικατάστατης σοσιαλιστικής παράδοσηςτην ιστορική διαδικασία της πλήρους ιδιωτικοποίησης όλων των κοινών αξιών, στην οποία οδηγεί ουσιαστικά η φιλελεύθερη δυναμική (καταδεικνύοντας, π.χ. -µε τον Καστοριάδη ότι αυτή η υπερβατική δυναμική οδηγεί στη διάλυση κάθε αίσθησης ιστορικής συνέχειας, κάθε έννοιας δηµόσιου χώρου και κάθε αναφοράς σε µια πραγµατικά κοινή χρονικότητα, ή με τον Λας ότι συρρικνώνει σταδιακά τον σύγχρονο άνθρωπο σε έναν «εαυτό ελάχιστο» και ναρκισσιστικό, του οποίου το εσωτερικό κενό τον υποχρεώνει να εξαντλείται ψυχολογικά στην προσπάθεια της καθημερινής επιβίωσης), μας υποχρεώνει άραγε αναγκαστικά να θεωρήσουμε χαμένο αυτό το ιδεώδες της ατομικής αυτονομίας (την ιδέα ότι ο καθένας θα είναι πάντα ο καλύτερος κριτής για το πώς θα πρέπει να διεκπεραιώσει τις δικές του υποθέσεις) ,ιδεώδες που αποτελούσε αναμφίβολα την πιο ελκυστική φιλοσοφική συμβουλή του φιλελεύθερου δόγματος. {...}
Απόσπασμα από το βιβλίο, "η κουλτούρα του εγωισμού"-εναλλακτικές εκδόσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου